“De chaosdans”

Blauw glidkruid Scutellaria galericulata (Common Skullcap)

Vooral de Friezen in zuid-Friesland, de Hollanders in Zuid-Holland en de mensen in het rivierengebied hebben het genoegen Blauw glidkruid tegen te komen.  Dit keer is het Zuid-Limburg die aan het kortste eind trekt, daar is Blauw glidkruid maar zeldzaam. Dit komt niet door de kalkhoudende Limburgse grond, want dit plantje kan een beetje kalk in de bodem wel verdragen.

Blauw glidkruid is vooral een plantje die langs waterkanten te vinden is en het maakt niet uit of deze waterkant uit stenen bestaat, uit beplanting bestaat, een drijftil is, grasland is, moerasbos is, veengrond is , kleigrond is, in een duinvallei ligt, uitgebaggerde drek is, een natuurvriendelijke oever is of een beschoeide oever is. Blauw glidkruid wurmt zich gewoon door de natuuronvriendelijke houten of stenen beschoeiingen heen of begroet op de muur van een sluis eigenwijs de voorbijkomende bootjes. Het plantje gaat zelfs wel eens op rottende palen zitten, maar de zeggemoerassen of rietmoerassen behoren ook wel tot zijn favoriete leefomgeving. Op te voedselrijke grond zit hij trouwens niet te wachten.

In het duingebied komt dit plantje minder voor langs het water. Als hij in de duinen groeit is dit meestal op wat drogere plaatsen. Hier zal wel wat humus op de grond moeten liggen waar het plantje wat water uit kan blijven drinken. Plantjes drinken dit water vooral via de wortels. Deze wortels van Blauw glidkruid kunnen rondkruipen en vormen de basis voor stengels. Stengels die het plantje een lengte geven van maximaal 50 centimeter.

Blauw glidkruid…. De naam is niet al te inspirerend. Toch is ook dit kruid uniek en heeft het bijzonderheden. Ten eerste kunt u dit kruid goed herkennen aan het duidelijk zichtbare bobbeltje dat bovenop de kelk zit. Uit deze groene kelk komen de bloemen.  ‘Galea’ betekent helm, waarvan de soortnaam ‘galericulata’  een verlenging is die aangeeft dat het plantje een helm heeft.

De soortnaam zou ook van galerus afgeleid kunnen zijn, want dat betekent muts. Misschien is het wel van allebei afgeleid, want zo bestaat er ook een Duitse volksnaam Kappenhelmkraut, wat mutshelmkruid betekent… Al deze hoofddekselachtige namen slaan op de bloempjes! De bloempjes die in principe als hoofddeksel kunnen dienen, indien uw hoofd ongeveer 1cm groot is.

De Nederlandse naam Glidkruid is trouwens ook afgeleid van een Duits woord, het woord Gliedkraut. Dat woord betekent namelijk ‘geleed kruid’. Het woord ‘geleed’ wordt gebruikt als men het heeft over dingen of dieren die uit verschillende delen bestaan, denk maar aan de geleedpotigen. Met betrekking tot dit plantje zou het woord kunnen slaan op de bloemetjes. Het meest bijzondere en het grootste herkenningspunt van dit plantje zijn ook eigenlijk de bloemetjes.

De naam Blauw glidkruid slaat natuurlijk ook op de blauwe kleur van de bloemetjes. De onderlip van de bloempjes hebben witte vlekjes en er zijn ook paarse lijntjes te ontdekken die als smalle paarse lopers de weg wijzen naar de honing. Dit is geregeld voor de vaste klanten, de insecten. De paarse lopers worden rond juni geïnstalleerd op het plantje en vanaf dat moment zijn de insecten welkom. Vanaf september is het feest weer afgelopen en zal de paarse loper met bloem en al ten gronde gaan. Maar nu komt het, de 1 tot 2 cm lange bloemetjes van Blauw glidkruid ontwikkelen zich in paren! Het is erg gezellig om te zien hoe de bloemetjes bijna altijd twee aan twee staan. Dit plantje duwt de blauwe duo’s uit zijn bladoksels de wereld in.

Wanneer u een plantje ontdekt met zulke blauwe duo’s waar op de kelk een klein bobbeltje te vinden is, dan weet u dus dat u met Blauw glidkruid te maken heeft! Als u nog twijfelt kunt u ook een hapje uit het plantje nemen. Doet de smaak u aan andouillette au vin blanc denken, dan heeft u iets totaal anders gegeten, en dan kan ik u niet verder helpen en wens ik u veel sterkte!. Maar doet de smaak u aan knoflook denken, dan is de kans groot dat u een hapje uit Blauw glidkruid heeft genomen.

Blauw glidkruid heeft ook nog een inheems broertje, genaamd Klein glidkruid Scutellaria minor. Maar dit plantje heeft wit-roze bloemetjes, die overigens niet twee aan twee staan. Blauw glidkruid heeft duidelijk een ander karakter dan Klein glidkruid, dat valt meteen op.

De blauwe kleur van de bloemetjes kalmeren de mens van binnen. Lichtblauw geeft rust binnen onze gedachtes en heeft zelfs een rustige uitwerking op het gehele zenuwstelsel. Dit is misschien wel ontstaan door de rustige zomerdagen waarbij de hemel ons zijn lichtblauwheid toont. Ook het ademhalingsstelsel heeft fijne associaties met deze lichtblauwe kleur en komt tot rust wanneer u de kleur waarneemt.

Dit effect kunnen andere blauwe bloemplanten zoals Bernagie Borago officinalis of lichtelijk paars getinte soorten zoals Lavendel Lavandula angustifolia en Kleine maagdenpalm Vinca minor ook bereiken. Bij paarstinten vergeleken heeft de meer blauwige kleur een iets meer verkoelende werking, wat vooral ook in de toepassingen naar voren komt. Dit plantje kan infecties tegengaan en werkt vanwege de rustgevende werking ook verzachtend richting de zenuwen bij zenuwpijnen.

Toch komt toepassing van Blauw glidkruid tegenwoordig nog maar zeldzaam voor.  De diuretische werking van Blauw glidkruid kan door vele andere kruiden opgewekt worden en hiervoor hebben we dit kruidje duidelijk niet per se nodig. De werking tegen hondsdolheid  is minder algemeen en kunt u nog terugvinden in de Engelse volksnaam Mad Dogweed.

Het zijn de geslachtsgenoten uit Amerika, Amerikaans glidkruid Scutellaria lateriflora en uit Azië Scutellaria baicalensis met dezelfde werkingen en ingrediënten als Blauw glidkruid, die hun geneeskrachtige reputatie, in tegenstelling tot Blauw glidkruid,  sterk behouden hebben! Deze worden dus nog wel gewoon toegepast. Zij worden nu ook voornamelijk toegepast ter versterking van het zenuwstelsel. Deze drie Scutellaria-soorten zijn overigens ook bruikbaar om onrustige koortsen tegen te gaan.

Bij deze twee uitheemse glidkruiden toont het uiterlijk wel een opvallende afwijking in vergelijking met Blauw glidkruid. De bloemen groeien niet in paren en de bloemen groeien zeer duidelijk één richting op als een zijdelingse aar aan de bloeistengel. Dit duidt in de signatuurleer op onevenwichtigheid. Een logische interpretatie hiervan zou zijn, dat de planten juist evenwicht en balans kunnen brengen bij toepassing. Dit is tevens bij de geneeskrachtige, culinaire en bij rituelen gebruikte, Bijbelse, maar uitheemse plant, Hysop Hysoppus officinalis het geval. Die plant werd veel bij reinigingen gebruikt.

Aangezien de twee uitheemse glidkruiden op onevenwichtigheid duiden is het vreemd dat Blauw glidkruid met de netjes twee aan twee staande bloemetjes meer op evenwicht dan op onevenwichtigheid duiden. Dat terwijl ze dezelfde ingrediënten hebben… Als we dieper in de individuele plantensoorten kijken kan er tevens signatuurleer toegepast worden op de afzonderlijke delen van een plant om die werkingen te achterhalen, misschien dat u op die manier verder kunt komen?

Zo ziet u, de signatuurleer kán een chaotische interpretatie opleveren. Interpretatie via de signatuurleer is niet altijd even gemakkelijk uit te voeren! Aan de andere kant is de interpretatie nu toch redelijk juist verlopen, omdat we bij chaos zijn geëindigd. Het is inderdaad de chaos die Blauw glidkruid kan genezen. De chaos van hysterie of epilepsie, om precies te zijn… Ook bij andere kreukels in de hersenen kan Blauw glidkruid gebruikt worden.

Een voorbeeld van een andere nogal chaotische aandoening die met Blauw glidkruid verholpen kan worden is de sintvitusdans, ook wel Chorea van Sydenham genoemd. Dit is vreemde ziekte, aangezien het eigen lichaam de boosdoener is. Het is een ziekte die ontstaat nadat het lichaam zichzelf genezen heeft van een andere infectie. Het gaat om de streptokokken-infectie. Het imuunsysteem maakt antistoffen aan tegen die infectie.

Deze antistoffen vechten helaas niet alleen die streptokokken aan, maar beschadigen ook onderdelen van het brein die een belangrijke rol spelen bij bewegingen en gedrag.  Het gevolg is een vreemde spastische dans van het slachtoffer die soms wel een jaar kan aanhouden. Deze dans doet geen pijn, dus zet het slachtoffer regelmatig in een discotheek neer en niemand heeft het door. Maar u kunt ook Blauw glidkruid gebruiken om de dans te verkorten.

Deze dans is echter zeldzaam voorkomend, net zoals de verenigbaarheid der Scutellaria. Nadat ik u eerder heb gewezen op de afwijkingen tussen de twee inheemse Scutellaria-soorten, is het benoemen van de verenigbaarheid van deze soorten nog belangrijker geworden en mag hier niet over het hoofd worden gezien. Deze twee planten..kunnen met elkaar kruisen en een hybride soort vormen, genaamd Bastaardglidkruid Scutellaria x hybrida. Dit gebeurd zeker niet elke dag! Dit is een zeer speciale gebeurtenis, maar de mogelijkheid is er. Dit Bastaardglidkruid was nog nooit waargenomen in Nederland tot een moment in de jaren 90.

Het plantje heeft ongeveer 10mm grote bloempjes. Klein glidkruid heeft 7mm grote bloempjes en Blauw glidkruid ongeveer 15mm. Zo zijn er meer eigenschappen waarmee dit Bastaardglidkruid precies de middenweg kiest. De blaadjes van Blauw glidkruid zijn ongeveer 5cm lang en die van Klein glidkruid 3cm en die van Bastaardglidkruid zo rond de 4cm. Mooi is dat deze hybride-soort volwassen genoeg is om op eigen benen te staan en zonder zijn ouders kan blijven voortbestaan.

Maar het Blauw glidkruid is ook een flinke jongen hoor, vergist u zich daar niet in. Deze jongen kan temperaturen doorstaan van -28 °C. Elke vorm van Nederlandse nachtvorst doet hem niks. Geen wintervoeten, geen gesnotter noch geklaag. Geen kinderachtig plantje hoor.