“voedsel als zonnebrand”

Melganzevoet (Chenopodium album) Lamb’s Quarters

De melganzevoet is een zeer succesvolle plant. De plant komt in heel Nederland en in bijna heel europa zeer algemeen voor. Zijn verspreidingsgebied reikt heel de wereld door. Overal waar de grond omgewerkt is en op braakliggende gronden komt de plant op. Een pionierplant met sterk ontwikkelde pionierseigenschappen.

Het geheim zit hem waarschijnlijk in de piepkleine kiemkrachtige zaadjes. Melganzevoet produceert twee type zaden, bruine en zwarte zaden. De bruine zijn kortlevend en maar zeer kiemkrachtig, de zwarte zaden zijn jarenlang kiemkrachtig.  Als ze opgroeien op het platteland in de akker concurreren ze gemakkelijk met de akkergewassen. Ze brengen ook virussen over op gekweekte bloemplanten. Virussen zoals PIAMV (Plantago asiatica mozaïekvirus) in de vorm van bijvoorbeeld TVX, een tulpenvirus met een lelievariant.

De plant geniet echter nog weinig bekendheid. Van een nauw verwant, de spinazie  (Spinacia oleracea), kunnen we dat niet zeggen. Die komt ook wel eens langs wegen in Nederland op. Beide lid van de amarantenfamilie (Amaranthaeae). Brave hendrik (Chenopodium bonus-henricus) is ook een geslachtsgenoot van de melganzevoet. De bladeren van de brave hendrik zijn driehoekiger en de bloempluimen zijn vaak verder uitstekend, maar deze soort is ook zeldzaam en zult u daarom minder vaak verwarren met melganzevoet.

De stippelganzenvoet (Chenopodium fictifolium) is sneller te verwarren met melganzevoet, maar komt ook minder vaak voor. Op plekken waar stippelganzenvoet groeit, groeit melganzevoet vaak ook in de buurt. Stippelganzevoet is herkenbaar aan het op een ganzenvoet lijken van de bladeren. Ja, de voet van een gans is tevens in drie punten verdeeld, het blad van de stippelganzevoet heeft daar vanaf afwijkend aan de zijkant duidelijk kortere bladlobben.

Stippelganzenvoet – met zijlobben op blad zichtbaar

Ganzen werden wereldwijd bezien vaak als boodschappers gezien van de goden en zo ook afgebeeld, zeker in de Keltische, Egyptiche en Chinese cultuur. Ze kondigen iets aan. Vanwege deze communicatieve symboliek kunnen de meeste ganzenvoeten zich voornamelijk met mercurius identificeren volgens de magische ordening. De melganzenvoet is een symbool voor doorzetttingsvermogen, flexibiliteit en drijfkrachten achter groei. .

Bewezen is dat al meer dan 10.000 jaar geleden de zaadjes van de plant werden gegeten door ons. Melganzevoet is een vergeten groente, zeer gezond, vol met vitamines en ijzer net zoals spinazie, en, het blad is ook klaar te maken als spinazie, in een salade of in een wokpan. Elke ganzenvoet die u vindt in Nederland en lekker ruikt, schijnt u prettig te kunnen eten.

melganzevoet hoog uitgegroeid in stedelijk gebied

Ook de zaden zijn zeer gezond. De zaden zijn alleen niet goed voor mensen met nierproblemen. Vogels eten ook graag van de zaden uit de plant. De Quinoa (Chenopodium quinoa)  wordt door de inca’s “de moeder van alle granen” genoemd en vindt u ook in de natuurwinkel. Quinoa bevat geen gluten. Quinoa is een nauw verwante soort met de melganzevoet. De zaden van melganzenvoet zijn zeer veel gebruikt bij het maken van meel in het verleden, vandaar ook die naam melganzenvoet. De bloemetjes kondigen het eigenlijk al aan. Die bloemenkluwen heeft een wittig, meelkleurig uiterlijk. Is dit een ezelsbruggetje of signatuurleer? Uiteindelijk is het beide. De plant komt dus al sinds duizenden jaren in Europa en in Noord-Amerika voor. De plant wordt om deze voedingswaardes ook al die duizenden jaren gegeten door de mens. De zaadjes van amarantensoorten kunnen als een soort couscous gegeten worden, maar de zeepstoffen die in het beschermlaagje op de zaden zit moet er wel eerst afgewassen worden.

Het uiterlijk van melganzevoet is zeer gevarieerd. Zijn uiteindelijke volwassen groeivorm (habitus) is per individu dus nogal veranderlijk. Dit maakt de plant symbolisch voor flexibiliteit en verbonden aan het ongrijpbare element vuur of lucht.

Het blad eten helpt bij obstipatie. Uitwendig kan het blad gezwollen voeten, zonnesteken en insectenbeten verhelpen of verminderen. Het sap dat uit de stengel geperst kan worden helpt tegen zonnebrand. En wat dat betreft bloeit deze plant precies in de goede maanden.

blad melganzenvoet