“De droomovergang”

Zachte dravik – Bromus hordeaceus subsp hordeaceus (Soft-brome)

  

Zachte dravik is een zachte vorm van Dravik, vanwege de beharing die op een aantal plantendelen een zacht gevoel geeft bij aanraking ervan.  Zachte dravik is een gras, dat wil zeggen dat ze tot de Grassenfamilie Poaceae behoort. Het is een gras met een enigszins grijze waas over het uiterlijk hangen.

Er zijn een aantal uiterlijkheden die erg variabel tevoorschijn kunnen komen. Sommige botanici onderscheiden in Nederland zelfs meerdere ondersoorten van Zachte dravik. Een vaak voorkomend verschil bij afzonderlijke Zachte dravik-exemplaren is de hoogte die de plant bereikt. De oorzaak van het lengteverschil is simpel verklaarbaar en toe te schrijven aan de voedselrijkdom van de bodem. Waarbij een voedselrijke bodem dit gras tot wel een meter hoog laat groeien en waarbij een voedselarme bodem het grasje soms maar vijf centimeter hoog houdt. Deze dwergplantjes dragen nogal eens maar één enkel aartje.

Een aar is een bloeiwijze die beschreven kan worden als een bloeiwijze met een hoofdas met zittende bloemen. Alle Dravik-soorten Bromus spec. hebben een dergelijk aartje, wat Dravik een tamelijk goed herkenbaar geslacht maakt binnen de grassenfamilie. Voor het determineren van de juiste soort bent u verre van klaar als u weet dat het grasje een Dravik is, want binnen het Dravikgeslacht  bestaan wel meer dan honderd soorten die in grote aantallen in gematigde streken voorkomen. In Nederland zijn er gelukkig maar zeventien soorten Dravik. Het onderscheiden van deze verschillende soorten kan nogal eens flink lastig zijn. In Nederland is de Kweekdravik Bromus inermis goed te onderscheiden omdat deze niet in pollen groeit.

Het Dravik-geslacht bestaat voornamelijk uit eenjarige soorten en ook Zachte dravik leeft maar één jaar. Een belangrijke overeenkomst is wel dat al deze Draviksoorten op een of andere manier aan het cultuurlandschap verbonden zijn. Daaruit bezien kan de cultuur dus ook wel eens wat goeds betekenen voor de natuur.

Voor Zachte dravik zien we dat veel van zijn standplaatsen door de cultuur gevormd worden. Zachte dravik komt voor in wagensporen, langs spoorwegen, in afgravingen, in cultuurgraslanden, langs stoepranden, langs duinpaden, in wegbermen, op omgewerkte grond, in plantsoenen en ook wel tussen  havervelden. De hoge exemplaren van Zachte dravik lijken ook ergens wel op Haver Avena sativa. Ook Haver valt binnen de Grassenfamilie.

Als Zachte dravik optreed tussen het Haver dan is de boer niet blij want het is een geduchte concurrent voor zijn lieve Haverplanten. Zachte dravik zelf is niet geschikt om in cultuur te brengen aangezien ze te snel verdorren om bijvoorbeeld als gezond voedergras te dienen. Toch is de geslachtsnaam Bromus afgeleid van het Griekse ‘bromos’, wat ‘voedsel’ betekent. Misschien is het zo dat als de direct opgekomen grasjes direct gegeten worden, het vee er toch wel erg van geniet?

Zachte dravik geniet zelf vooral van een zonnige standplaats, maar kan enige schaduw die bijvoorbeeld door Haver gecreëerd kan worden, goed aan. Zijn ondergrond mag droog of vochtig zijn. Voor het type grond waar hij op staat heeft Zachte dravik ook weinig eisen; het mag zand, klei of veen zijn. Zand heeft wel zijn voorkeur, maar als u dit gras op droge zandgrond  tegenkomt, dan kunt u wel concluderen dat er stront aan de knikker is, met andere woorden:  er is sprake van een bemestingsinvloed.

Als Zachte dravik in grote getale te vinden is in cultuurgrasladen langs rivieren, dan kunt u concluderen dat het grasveld rijp is om een zeer natuurlijk waardevol grasland te worden. Om dit te bereiken moet het perceel verschraald worden door veel te maaien en af te voeren. Daarmee zal in de toekomst hoogstwaarschijnlijk een biodiversiteit tevoorschijn komen waar een puntje aan te zuigen is. Althans, er zijn bronnen die hierop wijzen.

Bijzondere plekken waar Zachte dravik ook regelmatig te vinden is, zijn bijvoorbeeld onder prikkeldraad, op ooit verbrande plekken of onder een vrijstaande boom op een grasveld. Vee maakt ook wel eens geschikte standplaatsen voor dit grasje. Hij groeit wel langs paadjes die door het vee gemaakt zijn, maar ook wel op plekken in grasvelden waar het vee vaak geplast heeft. De urine heeft eigenlijk gaten in de grasmat gemoord, maar dit biedt ruimte voor de Zachte dravik.

Zachte dravik duikt op vele verschillende plaatsen op en niet louter op door cultuur beïnvloedde plaatsen. Zo groeit zij ook wel op een binnenduinweiland, tussen struwelen, braakliggende grond, hooilanden en andere ruige plekken. We kunnen wel stellen dat de meest favoriete leefplek van Zachte dravik een gradiënt (overgangszone) betreft. Het is de overgang van gras- naar kruidvegetaties die haar het beste ligt.

De wegberm biedt haar over het algemeen ook één van de beste standplaatsen. Hier zoekt zij graag de dorre overgang op tussen de bermvegetatie en de verharding. Ook hier zien we dus dat ze in een overgang gaat groeien van een lage hoogte naar een zeer lage hoogte. Dit keer bestaat de zeer lage hoogte niet uit gras, maar uit verharding.

Ook in voedselrijke, vochtige grond zien we dit gedrag terug. Wanneer er delen van hooiweiden open worden gemaaid dan zoekt zij precies die open plekken op, terwijl we ook zien dat zij nooit voorkomt op grasvelden die altijd en overal kort worden gemaaid.

Toch zien we Zachte dravik toch wel eens in graslanden terug. Dit zijn dan pas gescheurde graslanden. Een gescheurd grasland is ongeveer wat u zich erbij voorstelt. Het resultaat van scheuren is inderdaad een vernietigd grasveld. Maar dit is tijdelijk omdat het scheuren gedaan wordt om ruimte aan nieuwe (gras)vegetatie te geven. De graszoden zijn van het land afgescheurd om er iets nieuws, of hetzelfde, op te gaan zetten. Als er een nieuw grasland ontstaat kan ook Zachte dravik ineens omhoog komen.

Maaien kan de Zachte dravik niet aan, dus na het scheuren van het grasland zal de zachte dravik toch ook weer snel verdwijnen bij een opnieuw ingezet maaibeheer. Zachte dravik is dus wel een gras, maar een grassoort die niet past in het traditionele gazon, maar eventueel wel in een ander type grasland.

Als u nu vanavond gaat dromen over grasland is het belangrijk om even goed op te letten of er Zachte dravik in staat. Als u droomt over een strak gazon zonder Zachte dravik dan heeft u waarschijnlijk op zakelijk vlak de touwtjes goed in handen! Als het grasland Zachte dravik bevat en dus niet strak wordt gemaaid, dan kan dit duiden op stress. De grijzige kleur van Zachte dravik is ook een symbolische tegenhanger van fris groen gras. Frisse groene kleuren duiden op gezondheid.

Een droom is meestal pas echt negatief als de Zachte dravik of het overige gras er erg dor bij staat, want dat duidt vaak op verdriet. Als het grasveld in de droom erg modderig is dan zal Zachte dravik er niet in voorkomen, want Zachte dravik komt hoogstens in vochtige gronden voor. Als u moeite heeft om zich voort te bewegen in dit modderige grasland worden er waarschijnlijk wat angsten in u levend gehouden.

Als het grasland er erg rustig uitziet dan kan de droom erop wijzen dat u ergens gras over wilt laten groeien, zo van: laat maar gaan joh. Los van de universele symboliek zou het ook kunnen dat uw eigen ervaringen en associaties  een belangrijke rol spelen in de droom. Gras kan voor de een persoonlijk iets heel anders betekenen dan voor een ander.

Op wereldschaal bekeken kunnen we misschien wel stellen dat het gras genaamd ‘Durva’ de meest beladen symboliek en betekenis met zich mee draagt. De Buddha zat op een mat van Durva en Kusha toen hij verlichting genoot onder de Bodhiboom. Het Durvagras is zo sterk dat het in het oude India bakstenen bij elkaar bond.

Verder dan dit kunnen we bijna niet afdrijven!!!.. dus ik vaar met u weer even terug naar Nederland, agh nee, laten we België nemen. Zachte dravik is in België ook een zeer algemene grassoort. Maar Zachte dravik is een ondersoort van Bromus hordeaceus, net zoals Duindravik Bromus hordeaceus subsp. Thominei! De Duindravik komt niet in Wallonië voor, in Vlaanderen is hij zeer zeldzaam en in Nederland is hij plaatselijk vrij algemeen. En raad u eens waar hij in Nederland en Vlaanderen te vinden is?!!…………………………………………………….De duinen.

De kieming van bijna alle eenjarige Draviksoorten vindt in de herfst plaats. Alleen Zachte dravik en IJle dravik Anisantha sterilis (Bromus sterilis) kunnen met erg natte lentes ook vroeger kiemen. De bloei is na zo’n kieming toch beperkt.

Alle Dravikken hebben herkenbare op elkaar zittende de aartjes. Maar toch is Zachte dravik ook in zijn bloeivorm uniek. De pluim waarin de aartjes zitten heeft een trosachtige vorm. De trosvorm is meestal  wat strak samengepakt, maar de trosvorm laat tijdens de bloei in mei tot augustus soms langzaam die strakke vorm een beetje los.  De bloeiwijze wordt overigens niet als echte tros benoemd omdat de zijtakken waarop de aartjes zitten niet allen even lang zijn. Zoals ook op de afbeelding te zien is, zijn de aartjesstelen vaak korter dan de aartjes zelf.

Grassen zijn dus niet altijd zo saai als ze soms lijken! Bovendien zijn ook grassen waardevol voor het ecosysteem, gazonnetjes  daarentegen bestaan natuurlijk ook uit gras, maar zijn echt minimaal aan waarde (behalve in de droom? ).

Grassen, waaronder de Zachte dravik zijn bijvoorbeeld belangrijk voor Halmvliegen Chloropidae, die ook wel grasvliegen worden genoemd. Aangezien ze maar  enkele millimeters groot zijn, valt het niet zo op dat gras belangrijk voor ze is. Het zijn zwart-gele vliegjes, maar véél kleiner dan Zweefvliegen Syrphidae. In tegenstelling tot Zweefvliegen vormen Halmvliegjes ook wel grote zwermen, meestal in het najaar om gezellig met elkaar een mooie overwinteringsplek te vinden. Net zoals mensen overwinteren halmvliegjes graag in gebouwen.

Grassoorten zijn van waarde voor deze halmvliegjes, omdat de larven ervan leven. Ze zitten vaak in de stengels lekker om hun heen te schnabbelen. Het is niet zo dat alle halmvliegjes zo maar op alle grassen kunnen leven. Nee, ook deze insecten zijn vaak gespecialiseerd op specifieke soorten of -geslachten. Op de Zachte dravik leeft bijvoorbeeld de Dicraeus tibialis. De larve van deze halmvlieg leeft echter niet in de stengel, maar leeft in het aartje. Hij voedt zich met de kleine zaadjes van verschillende Dravik-soorten.

De Zachte dravik is ook van belang voor een Spoorcicade genaamd Megadelphax sordidulus, de Nederlandse naam is ook voor dit insect nog niet bepaald. Toch komt hij in Nederland voor, echter niet vaak. Verbazend is het dat deze spoorcicade in Nederland alleen het plantensap opzuigt uit Dravik terwijl hij in andere Europese landen ook wel een sapje van andere soorten lust. Misschien is het een vergelijkbare situatie als de Nederlander die in Spanje ineens Sangria lekker vindt of in Frankrijk de hele dag pastis drinkt op het strand. We weten het niet, maar de natuur heeft nog lang niet al zijn geheimen aan ons vrij gegeven.